ที่ดินรกร้างว่างเปล่าถือเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน ที่มีไว้เพื่อใช้ประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกันตาม ป.พ.พ. ม.1304 (1) ครับ เมื่อเป็นของรัฐไม่ว่าจะครอบครองนานเพียงใดก็ไม่ทำให้ผู้ครอบครองที่ดินนั้นมีกรรมสิทธิ์แต่อย่างใดครับ

1. นาง ต. คงมีแต่สิทธิดูแลตามหนังสือที่กำนันออกให้เพื่อดูแลผลประโยชน์ในที่ดินของรัฐเท่านั้น แต่หาได้มีกรรมสิทธิ์ในที่นั้นแต่อย่างใดไม่ครับ

2. ไม่มีสิทธิ์ครับ เพราะเป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดิน และป็นที่ดินซึ่งได้หวงห้ามไว้เพื่อประโยชน์ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการหวงห้าม ที่ดินรกร้างว่างเปล่า อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินพุทธศักราช 2478

3. ไม่ได้ครับ เพราะเป็นการหาผลประโยชน์ต่อส่วนตัว และผู้กระทำก็ไม่มีสิทธิที่จะทำได้ครับ

4. ไม่ได้ เพราะไม่มีกรรมสิทธิ์และไม่มีสิทธิ

5 - 6 -7. อันที่จริงครอบครัวของคุณและนาง ต. ก็ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินแปลงนั้นแต่อย่างใด เพราะมันเป็นของรัฐที่ไม่ว่าใครก็ไม่สามารถที่จะไปครอบครองยึดถือได้โดยถูกต้องตามกฏหมายครับ จ่ายเงินไปก็เท่านั้นครับเพราะ นาง ต. มิได้มีสิทธิขายที่ดินนั้นแต่อย่างใดเลย รอฟังคอมเมนท์จากท่านอื่นดูอีกทีก่อนก็ได้ครับ

แล้วครอบครัวของดิฉันยังสามารถอยู่อาศัยในที่ดินนี้ได้หรือไม่

นาง ต. มีสิทธิ์ไล่ครอบครัวของดิฉันออกจากที่ดินได้หรือไม่

ขอบคุณมากมายนะค่ะสำหรับคำตอบ.....มีประโยชน์มากค่ะ

ถ้านาง ต. ได้เป็นผู้ดูแลที่ดินแทนรัฐโดยการมอบหมายจากกำนันก็น่าจะสามารถจัดการภายในอันควรเมื่อมีผู้อื่นมาบุกรุกที่ดินได้ (แต่ก็ต้องดูด้วยนะครับว่าหนังสือที่กำนันทำมานั้นชอบด้วยกฏหมายหรือไม่ และมีขอบเขตแห่งอำนาจนั้นแค่ไหน) แต่ประเด็นมันไม่ได้อยู่ที่ นาง ต. จะไล่ได้หรือไม่ได้นะครับ เพราะถ้าจะถามว่ายังอยู่ได้ไหม ก็คงอยู่ได้ตราบใดที่ไม่มีใครมาขับไล่หรือฟ้องร้องและคุณก็อยู่มาถึง 7 ปีแล้ว แต่พึงระวังไว้อย่างนึงนะครับว่า ถ้าที่ดินแปลงนั้นมันเป็นของรัฐจริง ๆ แล้วการที่คุณและครอบครัวเข้าไปอยู่อาศัยโดยที่ไม่มีสิทธิ จะถือได้ว่าเป็นการบุกรุกที่ดินของรัฐซึ่งมันจะเป็นคดีอาญาและมีโทษตามกฏหมายนะครับ ซึ่งก็เคยมีชาวบ้านที่ไม่รู้หรือมิได้มีเจตนาจะต้องตกเป็นเหยื่อโดยถูกจำคุกมาแล้วครับ อยากฝากตรงนี้ไว้ครับ เพราะคุณจะไม่รู้เลยว่าวันดีคืนดีจะมีหมายศาลมาเมื่อไหร่

ขอบคุณมากนะค่ะ สำหรับคำตอบ

ขอรบกวนถามต่ออีกนิดนะคะ....ถ้าครอบครัวของดิฉันไปแจ้งกับกรมที่ดินเพื่อขออยู่อาศัยในที่ดินนี้ต่อไป โดยการจ่ายเงินภาษีที่ดินให้กับรัฐได้หรือไม่....จะทำอย่างไรได้บ้างครอบครัวของดิฉันอยากทำให้ถูกต้องตามกฎหมาย...เพราะที่ผ่านมาคิดว่า นาง ต. มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนี้จึงไม่ได้ดำเนินการอะไรเลย.....แนะนำวิธีให้หน่อยนะค่ะ....ขอบคุณล่วงหน้าค่ะ

ขอแนะนำให้   ไปตรวจสอบแผนที่ระวางที่ดิน  ณ สำนักงานที่ดิน    เพื่อจะได้ทราบให้ชัดเจนว่า  ที่ดินที่คุณมีปัญหาอยู่  ในแผนที่ระบุว่า  เป็นที่ดินประเภทใด เช่นเป็นโฉนดที่ดิน ที่มีเจ้าของกรรมสิทธิ์  หรือเป็นที่มือเปล่า  หรือเป็นที่สาธารณะประโยชน์....เมื่อทราบประเภทของที่ดินตรงที่คุณอาศัยอยู่   แล้วค่อนมาหาทางแก้ปัญหากันต่อไป.....