1) เมื่อมีการซื้อขายที่ดินเกิดขึ้น ค่าโอนจะคิดจากมูลค่าซื้อขายจริงหรือราคาประเมินครับ

ตอบ.....ต้องคิดตามที่ซื้อขายกันจริง   เพราะเกี่ยวกับภาษีเงินได้ด้วย   คือมีรายได้เท่าไร ก็ต้องคิดตามฐานราคานั้น  ถ้ายังต่ำกว่าราคาประเมิน  ก็ต้องคิดตามราคาประเมิน  แต่....ในความเป็นจริง   ราคาประเมินมักต่ำกว่า การซื้อขายกันจริงหลายเท่า  และผู้ซื้อและผู้ขาย   มักร่วมมือกันแจ้งว่า  ซื้อขายกันต่ำกว่าราคาประเมิน   หรือแจ้งให้เจ้าหน้าที่    คิดในเรื่องค่าธรรมเนียม และภาษีเงินได้ตามราคาประเมิน   เพราะค่าโอนจะลดลงอย่างมาก   ซึ่งเจ้าหน้าที่ก็ไม่ได้ติดใจอะไร   ในทางปฏิบัติ  เจ้าหน้าที่ก็จะคิดค่าธรรมเนียม ตามราคาประเมินเสมอ ครับ

2) หากว่าค่าโอนคิดจากราคาประเมินไม่ได้คิดจากมูลค่าซื้อขายจริง    ในกรณีที่ราคาประเมินนั้นตำกว่าราคาซื้อขายจริง  หากในภายหลังมีการเวนคืนที่ดินดังกล่าวโดยใช้ราคาประเมินปัจจุบัน ซึ่งมากกว่าราคาประเมินในอดีต แต่ยังต่ำกว่าราคาที่เราซื้อมา เราสามารถเรียกร้องค่าชดเชยตามมูลค่าที่ซื้อมาจริงได้หรือไม่ครับ

ตอบ....เมื่อซื้อขายสำเร็จเด็ดขาดแล้ว    ผู้ซื้อคือผู้ถือกรรมสิทธิ์ที่แท้จริง  ถ้ามีการเวนคืนที่ดินในภายหลัง   ซึ่งมักตีราคาที่ดินต่ำกว่าการซื้อขายที่แท้จริงค่อนข้างมาก    ผู้ซื้อต้องยอมเสี่ยงภัยเอาเอง  จะมาเรียกค่าชดเชย  ตามมูลค่าที่ซื้อมาจริงไม่ได้  เพราะผู้ซื้อทราบอยู่แล้วว่า ที่ดิน  อาจมีการเวนคืน   แต่ถ้าไม่ทราบเรื่องการจะมีการเวนคืนที่ดินมาก่อน   ก็สามารถเพิกถอนการซื้อขาย  และเรียกเงินที่ซื้อขายคืนได้  ตาม ปพพ. ม.479  แต่คงสามารถเรียกคืนได้ตามหลักฐานที่แจ้งไว้ในการซื้อขายที่สำนักงานที่ดิน  ถ้าจะอ้างว่าซื้อขายกันสูงกว่านั้น   น่าจะหาหลักฐานมาพิสูจน์ลำบาก ครับ