1. แม่ผมจะมีความผิดตามที่เขาฟ้องและต้องชดใช้ค่าเสียหายให้เขาไหม  เพราะตอนนี้แม่ผมช่วยเหลือตัวเองยังไม่ได้เลยมาหลายีแล้วและแก่ก็ไม่ได้ไปทำนาตรงนั้น  เพราะที่เขาฟ้องเขาฟ้องแม่ผมคนเดียวไมได้ฟ้องลูกสาวด้วย

ตอบ....ต้องดูคำฟ้องให้ชัดเจนว่า   เขาฟ้องเรื่องอะไร  เขาต้องการให้แม่ชดใช้ค่าเสียหายอย่างไร  ก็ต้องยื่นคำให้การต่อสู้ไปตามข้อเท็จจริง   ถ้าไม่ยื่นคำให้การตามกำหนดนัด  ย่อมเสียเปรียบ  ครับ

2.ชื่อในกรรมสิทธิ์โฉนดที่ดินนั้นมี ชื่อแม่ผมและชื่อหลานสาว(คนที่ฟ้อง) เป็นผู้จัดการมรดก แม่ผมมีโอกาสจะได้ที่ดินแบบแบ่งครึ่งไหม  เพราะในที่เขาฟ้องเขาบอกว่าแม่ผมและแม่เขาได้ตกลงกันคือให้แม่เขา 2 ส่วนใน3 ส่วนตามที่ผ่านมาซึ่งอันนี้มันก็นนมาแล้ว  ถ้าเขาหาพยานมาได้  โดยไม่มีลายลักอักษรจากแม่ผมและแม่เขา  เขามีวิธีการจะหามาได้ไหมอย่างไร

ตอบ....โดยหลัก   การที่แม่มีชื่อถือกรรมสิทธิ์ร่วม   ก็ต้องถือว่ามีส่วนเป็นเจ้าของคนละเท่าๆกัน (คนละ 10 ไร่)  เว้นแต่มีระบุไว้ในโฉนดที่ดินว่า แม่ถือกรรมสิทธิ์เท่าไร   ก็เป็นไปตามที่ระบุไว้   ตามที่คุณเล่ามา  ยังค่อนข้างสับสน  ไม่ทราบข้อเท็จจริง เป็นอย่างไรกันแน่  ก็ตอบเท่าที่มีข้อมูลบอกมา ครับ.

3.ถ้าเขาฟ้องร้องแล้วแม่ผมมีโอกาสจะได้ชดใช้ค่าเสียหายให้เขาไหม  เพราะแม่ผมไม่ได้เป็นคนไปทำตรงนั้นมาหลายปีแล้วตั้งแต่ป่วยและผ่าตัดรักษาตัวและเป็นอัมพฤก

ตอบ...ก็ต้องทำตามข้อ 1   คือดูคำฟัองให้ละเอียดว่า เขาฟ้องเรื่องอะไร   เรียกค่าเสียหายเท่าไร  สิ่งที่เขาฟ้องเป็นความจริงหรือไม่  ถ้าไม่เป็นความจริง  ก็ต้องยื่นคำให้การโต้แย้งว่า ความจริงเป็นอย่างไร  ถ้าอยู่เฉยๆ ศาลท่านก็ไม่มีทางทราบได้ว่า ข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร  ถ้าอ่านคำฟ้องแล้วไม่เข้าใจ   ก็ต้องปรึกษาผู้รู้หรือทนายความ ครับ

4.หลังจากได้รับหมายศาลแล้วผมควรทำอย่างไรดี  ต้องหาทนายเพื่อสู้ไหม  เพราะที่นาตรงนี้มันมีจำนวน 20 ไร่และมีโอกาสที่จะได้ที่แบบแบ่งเท่ากันไหม

ตอบ...ควรมีทนายช่วยเหลือ  ค่าใช้จ่ายก็ตกลงกันเอาเอง  ก็สืบๆดูว่า ทนายคนไหนที่พอจะไว้ใจได้  ครับ

 ขอบคุณครับ  ขอความรู้เพิ่มเติม

จากข้อที่ 1.จากที่อ่านจากที่เขาฟ้องนะครับคือเขาฟ้องแม่ผมไปทำนาในพื้นที่แม่เขาทำมาก่อน ซึ่งแม่ผมไม่ได้ไปทำนามาหลายปีแล้วเพราะแม่ผมเป็นอัมพฤก  โดยเขาบอกว่าเขาเสียผลประโยชน์จากที่เขาเคยให้เช่าจึงต้องการค่าเสียหายด้วย  ส่วนคนที่ไปทำนาตรงนั้นเป็นพี่สาวและพ่อผมซึ่งในที่อ่านนั้นเขาไม่ได้ระบุฟ้อง   โดยในโฉนดที่นานั้นมีชื่อแม่ผมกับผู้ฟ้องโดยไม่ได้ระบุไว้ข้างหลังว่าใครต้องได้เท่าไร  และอีกส่วนที่เขาฟ้องคือต้องการแบ่งแยกโฉนดที่ดินเป็นของเขาโดยแบ่งให้เขา 2 ส่วน ให้แแม่ผม 1ส่วนตามที่ตกลงกันกับแม่เขาตั้งแต่นานมาแล้ว   ซึ่งไม่ได้ระบุไว้เป็นลายลักษณ์อักษร  ยังไม่รู้ว่าเขาเอาพยานอย่างไร   ตอนนี้แม่ผมคุยไม่รู้เรื่องเพราะแก่ผ่าตัดสมองทำให้สมองเสื่อม  ถ้าเราไปติดต่อศูนย์ดำรงธรรมในจังหวัดให้เขาช่วยเหลือจะได้ไหมอย่างไรครับ

ในเมื่อข้อเท็จจริ งแม่ไม่เคยไปทำนา  ก็ต้องยื่นคำให้การต่อศาลไปตามความจริง...  ในเมื่อแม่ถือกรรมสิทธิ์ร่วม  แม่จึงมีส่วนเป็นเจ้าของในทุกๆตารางนิ้วของที่นา   ถ้าแม่ไปทำนาหรือให้ผู้อื่นไปทำนาในที่นาแปลงนี้  ไม่ว่าตรงจัดไหน   เขาก็ฟ้องไม่ได้  เพราะแม่เป็นเจ้าของร่วม   ดังนั้นในประเด็นนี้  คงไม่ต้องไปวิตก น่าจะผ่าน...   ส่วนการให้แบ่งที่นา   ก็ไม่มีปัญหา  ในเมื่อถือกรรมสิทธิ์ร่วมกัน  ก็ให้เจ้าหน้าที่ที่ดินออกมารังวัดแบ่งเป็นสองแปลง  แปลงละเท่าๆกัน  ประมาณ แปลงละ  10 ไร่  และแยกกันถือกรรมสิทธิ์คนละแปลง เรื่องก็จบ  ทำไมหลานจะต้องมาฟ้องแม่  ให้ต้องสิ้นเปลืองเวลาและเงินทองโดยไม่จำเป็น  คงถูกผู้หวังดีแต่ประสงค์ร้าย  ยุยงมากกว่า  ดูแล้วคดีที่แม่ถูกฟ้อง  ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร   สุดท้ายก็ตกลงกันได้  คือแบ่งคนละครึ่ง ครับ

 ขอบคุณครับสำหรับ  อยากสอบถามท่านผู้รู้อีกครับ  1. คือในตอนนี้แม่ผมเป็นอัมพฤก สมองเสื่อมจำอะไรไม่ได้  ในกรณีแบบนี็ให้คนอื่นไปแทนได้ไหมหรือมีวิธีการอย่างอ่ืนไหมอย่างไรครับ

2. ตั้งแต่ก่อนที่แม่และป้ายังทำนาร่วมกันในที่นาแปลงนี้ คือแยกส่วนกันทำ โดยมีที่ 20 ไร่  แต่เป็นที่นาประมา16 ไร่ ส่วนที่เหลือเป็นที่ดอนไม่ได้ทำนา  ที่นี้ทั้งสองได้แบ่งกันทำโดยป้าทำประมาณ 10 ไร่ แม่ผมทำประมาณ 6 ไร่ หลังจากป้าได้เสียชีวิตลงพวกผมจึงรู้ว่าที่ตรงนี้มีชื่อแม่อยู่ในโฉนดร่วมกันกับป้า  จึงพากันไม่ยอมโดยพี่สาวได้ไปทำนาเพิ่มจาก 6 ไร เป็นประมาณ 10 ไร่  เพราะตกลงกันไม่ได้และก็ทำมาประมาณ 6 ปี 

ซึ่งทำให้เขาเสียรายได้จากที่ให้เช่านา  เขาจึงเรียกร้องค่าเสียผลประโยชน์ ลักษณะอย่างนี้พี่สาวหรือแม่ผมต้องยอมเสียค่าเรียกร้องให้หรือไม่อย่างไร

3.ครอบครัวผมต้องหาผู้มาให้การแทนแม่เพราแม่ตอนนี้เป็นคนพิการทางร่างกายและสมอง ต้องทำอย่างไร เห็นทนายแถวบ้านเขาบอกว่าต้องฟ้องศาลให้มีผู้จัดการแทนหรืออย่างไรครับ  เพราะตอนนี้กำลังสับสนครับ   ( ขอคำตอบจากท่านผู้รู้ครับ ) ขอบคุณล่วงหน้าครับ