-การที่ผู้เช่าอนุญาตให้ อบต. ขุดที่ดินโดยที่เจ้าของไม่ยินยอม....ย่อมมีความผิดทางอาญา......ฐานทำให้เสียทรัพย์และทางแพ่งคือละเมิด....ต้องชดใช้ค่าเสียหาย......แต่อบต.น่าจะไม่ผิดเพราะสำคัญผิดคิดว่าผู้เช่าสามารถอนุญาตให้ขุดได้...

-คุณครับ..คุณเองก็บอกว่าถ้าปิดทางระบายน้ำตรงนี้จะทำให้ชาวนาบริเวณใกล้เคียงเดือดร้อน.....ผมขออนุญาตแนะนำให้คุณและคุณพ่อของคุณ..ปล่อยไปเถอะครับ...ที่ดินที่เสียไปเพียง 3 งาน  น่าจะไม่ทำให้คุณพ่อของคุณเดือดร้อนอะไรมากนัก..เพราะผู้มีนาให้เขาเช่าแสดงว่าฐานะก็คงมั่นคงและเป็นผู้มีอันจะกินแน่นอน....สมบัติผลัดกันชม..ไม่มีใครเป็นเจ้าของที่แท้จริงหรอก...สุดท้ายก็ต้องเปลี่ยนคนครอบครองไปเรื่อยๆตามแรงแห่งบุญกรรม...แล้วเราจะมายึดมั่นถือมั่นให้ทุกข์ใจทำไม....ท่านพุทธทาส..ท่านกล่าวว่า...การยึดตัว***ของ***นี่แหละคือต้นเหตุแห่งทุกข์.....ถ้าปล่อยวางไปบ้างเราจะพบความสุขที่อิ่มเอิบใจ...ลองเชื่อคนแก่ผ่านชีวิตมานาน..บางทีครอบครัวคุณอาจจะพบความอิ่มเอมในสุขอย่างที่ไม่คาดคิดครับ.....

-แต่ถ้าคุณจะฟ้องร้องดำเนินคดีก็ย่อมทำได้...แต่ผู้กระทำผิดเสียชีวิตไปแล้วเรื่องอาญาก็ยุติ....เรื่องทางแพ่งทายาทอาจไม่ต้องรับผิดถ้าเขาไม่ได้รับมรดกอะไรเลย......และคลองระบายน้ำถ้าจะให้  อบต.ถมคืนก็คงสามารถทำได้...แต่คงต้องพูดคุยกันอีกหลายยก...คุณและคุณพ่อคงจะเหนื่อยกายเหนื่อยใจกันพอสมควร...และที่สำคัญคนทำนาใกล้เคียงเขาเดือดร้อน...เขาไม่มีทางเป็นมิตรกับคุณแน่...ไปไหนมาไหนมีคนพูดถึงในแง่ไม่ดี(ที่จริงอยากใช้คำตรงๆก็กลัวคุณสะเทือนใจ)..ลองตรองดูเถิดชีวิตจะมีความสุขได้อย่างไร.....โปรดใช้สติปัญญาเลือกทางเดินเองเถิด....ด้วยความปรารถนาดี

ขอเรียนถามเพิ่มเติมนะครับ

  ผมจะทำเป็นหนังสือถึง อบต. ว่า การขุดคูคอลงดังกล่าวนั้นไม่ชอบ เพราะเราเจ้าของที่ด้นไม่รับรู้มาก่อน

  แต่เรายินยอมให้ใช้เพื่อสาธารณะประโยชน์ส่วนรวมได้  และสงวนสิทธิ์ในที่ดินบริเวณดังกล่าว หากภายหน้า ทาง อบต.และะชาวบ้านไม่ใช้ประโยชน์จากคูคลองดังกล่าว เราขอสงวนสิทธิ์ที่ถมคู-คลองเพื่อใช้ประโยชน์ได้ดั่งเดิม

หากผมทำหนังสือตามลักษณะข้างต้น  จำเป็นต้องแจ้งความลง ปจว. ที่ สภ.อ. หรือไม่

อีกอย่าง  อยากเรียนชี้แจงเพิ่มเติมว่า คุณพ่อผมลูกหลานเยอะ เคยทำไร่ทำนามาก่อน  แต่ตอนนี้ทำไม่ไหวเพราะ อายุ 85 แล้ว 

ลูกหลานเรียนหนังสือทุกคน จบแล้วรับราชการ/ทำงานเป็นลูกจ้างบริษัทเค้า ไม่มีลูกคนไหนกลับไปทำไร่ทำนากัน  เพราะชาวบ้านที่เค้าทำ ๆ กัน มีรายได้ชักหน้าไม่ถึงหลัง ค่าปุ๋ย-ค่ายา-ค่าไถนา-ค่าเกี่ยวข้าว ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นเงินเป็นทองทั้งนั้น ขึ้นราคาทุกปี  แต่ราคาข้าวและพืชผลเกษตรเกษตรกรไม่สามารถกำหนดราคาเองได้  ขายไม่ได้ราคา 

แต่ชาวบ้านเค้าก็ต้องทำเพราะไม่มีทางเลือก  ใครไม่มีไร่-นาเป็นของตัวเองก็ต้องเช่าเค้า คุณพ่อผมจะปล่อยให้ที่นารกร้างไว้ก็คงไม่ได้ ชาวไร่ชาวนาเค้าแย่งกันหาที่ไร่ที่นาทำกัน

ไม่ได้ร่ำรวยอย่างที่ท่านผู้เฒ่าเข้าใจหร็อกครับ  แค่พอมีพอกินไม่เดือดร้อนเท่านั้นแหละครับ

ขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งที่ให้คำแนะนำ

คุณพ่อผมเพียงแต่ต้องการสงวนสิทธิ์บนที่ดินบริเวณดังกล่าวไว้ให้ลูกหลาน  เพราะเป็นที่ดินที่มีอยู่แล้ว การจะหาซื้อที่ดินในภายหน้าจะกระทำได้ลำบากมากขึ้น  คุณพ่อเพียงอยากให้ลูกหลานได้ใช้ประโยชน์ในภายหน้า หากต่อไปภายหน้าทาง อบต. และชาวบ้านไม่ใช้ประโยชน์ ลูกหลานจะได้กลบคูคลองมาใช้ประโยชน์  ซึ่งต่อไปที่ดินบริเวณดังกล่าวอาจไม่ได้เป็นที่นาก็ได้  อาจเปลี่ยนสภาพเป็นที่อยู่อาศัยแทนก็ได้   เพราะที่ที่อยู่ไม่ไกลจากชุมชน/หมู่บ้าน

จึงขอรบกวนขอคำแนะนำเพิ่มเติมด้วยว่า จะดำเนินการอย่างไรเพื่อการสงวนที่ดินดังกล่าวกลับมาให้ลูกหลานใช้ประโยชน์ภายหน้าได้(กรณีที่ อบต.และชาวบ้านไม่ได้ใช้ประโยชน์)

--ถ้าจะทำอย่างที่คุณต้องการ...ผมว่าก็น่าจะมีทางทำได้คือ....ไปติดต่อที่ อบต.ที่ที่นาสังกัดอยู่แล้วตกลงเจรจากับ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งนั้น.....ถ้าเขายินยอมตามที่คุณต้องการ....ก็ให้เขาทำหนังสือรับรองไว้...คล้ายๆกับเป็นสัญญาอย่างหนึ่ง....น่าจะสามารถทำได้เพราะ อบต.มีฐานะเป็นนิติบุคคลเมื่อตัวแทนของนิติบุคคล(นายกฯอบต.)ลงลายมือชื่อในสัญญานั้นย่อมมีผลผูกพันต่อ อบต.แห่งนั้น...และสัญญาก็ไม่ขัดต่อกฎหมายหรือขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนจึงน่าสามารถทำได้.....ขอยกตัวอย่างสัญญา

สถานที่ทำสัญญา..........

วันที่.....เดือน...พ.ศ.

สัญญาฉบับนี้ทำขึ้นระหว่างอบต.......โดยนาย/นาง/นาง

สาว........ในฐานะนายกฯอบต...........กับนาย.....(คุณพ่อคุณ)...

คู่สัญญาได้ตกลงกันทำสัญญากันดังต่อไปนี้

1.  นาย.................ยินยอมให้ อบต........ขุดทางระบายน้ำขนาดกว้าง.....เมตรยาว......เมตร ผ่านที่นาโฉนดเลขที่......ระวาง............เลขที่ที่ดิน.........อยู่ที่ ตำบล.......อำเภอ...จังหวัดดังสำเนาโฉนดแนบท้าย(และควรเขียนบริเวณขุดลอกทางน้ำระบุไว้ในสำเนานี้ด้วย)

2. เมื่อทางระบายน้ำแห่งนี้ไม่มีความจำเป็นต้องใช้อีกต่อไป ไม่ว่าเหตุผลใดๆ  เจ้าของที่ดินขอสงวนสิทธิ์ในการถมที่ดินบริเวณทางระบาย้ำแห่งนี้  และกลับเข้าครอบครองที่ดินบริเวณดังกล่าวคืนโดยไม่มีเงื่อนไขใดๆ

3. สัญญาฉบับนี้ไม่มีอายุความ   ทายาทของเจ้าของที่ดินและรับมรดกที่ดินแปลงนี้สามารถรับประโยชน์จากสัญญาฉบับนี้ได้โดยไม่ต้องทำสัญญาขึ้นมาใหม่

-สัญญานี้มีสองฉบับมีข้อความตรงกันให้คู่สัญญาเก็บไว้คนละฉบับ

-เอกสารแนบท้ายสัญญาคือ

 1. สำเนาบัตรประจำตัวของคู่สัญญา

2.  สำเนาโฉนดที่ดินตามสัญญาฉบับนี้

3.สำเนาคำสั่งแต่งตั้งนาย/นาง/นางสาว.....เป็นนายกฯ อบต.)

ลงชื่อ........................คู่สัญญา

ลงชื่อ........................คู่สัญญา

ลงชื่อ..........................พยาน

ลงชื่อ..........................พยาน

--ถ้านายกฯเขาไม่ยินยอมทำสัญญาให้......คุณก็ต้องบอกเขาว่าการอนุญาตให้ขุดทางระบายน้ำไม่ชอบ.....คุณสามารถฟ้องให้เพิกถอนและให้เขาจัดการทำที่ดินให้อยู่ในสภาพเดิมได้....ซึ่งคุณก็สามารถฟ้องได้จริงตามกฎหมาย......บางทีการเจรจาที่เราไม่มีข้อต่อรองอาจล้มเหลวจึงขอแนะนำมาด้วยความปรารถนาดี...และสัญญาที่ยกตัวอย่างมาคุณสามารถเขียนเพิ่มเติมได้อีกตามความเหมาะสมครับ.......ขอให้คุณโชคดีแก้ปัญหาต่างๆได้อย่างสันติ...

โอว ! กราบขอบพระคุณอย่างสูงนะครับ