1.การที่พ่อถูกขีดชื่อออกก็ไม่ทราบข้อเท็จจริงว่าเป็นอย่างไร  ก็ไปติดต่อที่สำนักงานที่ดิน  เพื่อขอตรวจสอบดูว่า  พ่อยังเป็นเจ้าของร่วมกับปู่   หรือปู่เป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียว   ซึ่งเรื่องนี้เจ้าหน้าที่คงตอบให้ได้ครับ......ถ้าพ่อยังเป็นเจ้าของร่วมกับปู่ด้วย   พ่อย่อมมีกรรมสิทธิ์ครึ่งหนึ่ง   ซึ่งจะตกทอดไปยังทายาท   ส่วนอีกครึ่งหนึ่ง   พ่อก็สิทธิขอแบ่งอีกหนึ่งส่วนในฐานะทายาท   ซึ่งก็คงตกทอดแก่ทายาทได้รับแทนที่เช่นกัน

2-3  การครอบครองที่ดินผู้อื่น   โดยสงบ  โดยเปิดเผย   ด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ เป็นเวลา สิบปี  ย่อมอ้างการครอบครองปรปักษ์ขึ้นต่อสู้ได้    ต้องร้องศาล  เพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิการครอบครองปรปักษ์   เพื่อแก้ไขชื่อเจ้าของกรรมสิทธิ์เดิม   มาเป็นชื่อของคุณแม่ของคุณ  ถ้าไม่ร้องศาลเพื่อเปลี่ยนแปลงทางทะเบียน   การได้สิทธิครอบครองปรปักษ์ ย่อมไม่สมบูรณ์  คือย่อมถูกโต้แย้งสิทธิจากทายาทอื่นๆได้เสมอ   คงต้องมีทนายความช่วยเหลือครับ

4. ในเมื่อโฉนดที่ดินมีชื่อปู่เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์    ลุงในฐานะทายาท ย่อมอ้างสิทธิ  เพื่อขอแบ่งที่ดินของปู่ได้  และคุณพ่อของคุณก็มีสิทธิได้รับหนึ่งส่วนเช่นกัน  ในเมื่อพ่อเสียชีวิต    มรดกส่วนนี้  คุณก็มีสิทธิรับมรดกแทนที่ครับ......การที่แม่ปลูกบ้านบนที่ดิน และครอบครองที่ดินอยู่  ย่อมได้เปรียบ   การที่ลุงจะมาจัดการปักหลักแบ่งเขตใหม่   คุณแม่ของคุณสามารถคัดไว้ได้เสมอ   เพราะคุณแม่ของคุณ  อยู่บนที่ดินโดยอาศัยสิทธิในฐานะที่พ่อเป็นทายาทของปู่คนหนึ่ง   และแม่ย่อมอ้างการครอบครองปรปักษ์ขึ้นต่อสู้ได้......เมื่อมีการรังวัดต้องคัดค้าน   โดยแจ้งต่อเจ้าพนักที่ดินถึงสิทธิที่พึงมี   ต้องคัดค้านเป็นหนังสือยื่นต่อเจ้าพนักทีดิน  เพื่อป้องกันการลักไก่  ถือโอกาสแบ่งปันที่ดินไป  โดยที่คุณแม่ไม่ทราบเรื่อง      ในทางปฏิบัติการรังวัดที่ดิน  เมื่อมีผู้คัดค้าน  เจ้าพนักงาน  เขาคงไม่เสี่ยงไปดำเนินการให้  ก็คงแนะนำให้ไปฟ้องศาลก่อน   เขามักจะดำเนินการตามสิทธิที่ศาลสั่งเท่านั้นครับ.....ถ้าลุงเข้ามาวุ่นวาย  หรือรบกวนสิทธิการครอบครอง  จนเกินความจำเป็น ก็สามารถแจ้งความดำเนินคดีข้อหาบุกรุกได้   ซึ่งถ้ามีการแจ้งความดำเนินคดี  ก็คงลดความฮึกเหิมอยากได้ที่ดินลงบ้าง......คุณแม่ของคุณก็อยู่เฉยไปก่อน  ให้ลุงเขาไปฟ้องร้องเอง  คุณแม่ค่อยให้การต่อสู้อ้างสิทธิในฐานะที่พ่อเป็นทายาทคนหนึ่ง  หรืออ้างการครอบครองปรปักษ์ขึ้นต่อสู้  คงจำเป็นต้องหาทนายความที่ไว้วางใจได้ช่วยเหลือ   แต่...สุดยอดของการยุติปัญหาคือ การเจรจาไกล่เกลี่ยกัน  เพื่อแบ่งปันมรดก  โดยไม่ต้องมีการฟ้องศาล   ควรหาคนกลางที่เป็นธรรม  และรู้กฎหมายเป็นอย่างดีช่วยเหลือ  ถ้าสามารถใช้ช่องทางนี้ได้  จะลดความสูญเสียและลดความบาดหมางใจกันในหมู่ญาติพี่น้องลงได้ครับ

1. ผมไม่แน่ใจว่าการที่ชื่อพ่อคุณถูกขีดทับออกไปนั้นมันหมายความว่าอย่างไร แล้วใครเป็นคนขีด หากว่าเป็นการขีดออกโดยพนักงานเจ้าหน้าที่กรมที่ดินเป็นคนขีดก็อาจจะจะสันนิษฐานได้ว่ากรรมสิทธ์ในที่ดินนั้นเป็นของปู่คุณแต่เพียงผู้เดียว ตรงส่วนนี้รอคอมเมนท์จากท่านอื่นดูอีกทีนะครับ ถ้าที่ดินทั้ง 2 แปลงเป็นของปู่แต่เพียงผู้เดียว และเมื่อปู่เสียชีวิตลงที่ดินนั้นก็ย่อมเป็นทรัพย์มรดกที่จะตกทอดไปยังทายาทได้ ซึ่งหมายรวมถึงพ่อคุณหรือลุงคุณซึ่งเป็นบุตรที่เป็นทายาทลำดับชั้นที่ 1 ด้วย ส่วนที่ดินแปลงที่มีชื่อพ่อคุณคนเดียวนั้นลุงคุณจะไม่มีสิทธิ์ครับเพราะเป็นกรรมสิทธิ์ของพ่อคุณแต่เพียงผู้เดียว

2. การจะครอบครองปรปักษ์ได้นั้นจะต้องอยู่ในที่ดินของผู้อื่น โดยความสงบและเปิดเผย ด้วยเจตนาเป็นเจ้าของ กล่าวคือถ้าที่ดินแปลงที่แม่คุณอยู่เป็นของปู่ และแม่คุณอยู่อาศัยและทำกินมาบนที่ดินแปลงนั้นมาโดยตลอดติดต่อกันเป็นเวลา 10 ปีก็อาจได้กรรมสิ่ทธิ์ตามกฏหมายครับ แต่ต้องไม่ใช่เรื่องที่อยู่โดยได้รับอนุญาตจากปู่นะครับ เพราะมันจะขาดองค์ประกอบเจตนาที่จะยืดถือเพื่อเป็นเจ้าของไปครับ เพราะกรณีนี้มันเป็นที่ดินของปู่คุณซึ่งเป็นพ่อของสามีเองหาได้เป็นของบุคคลภายนอกไม่ซึ่งผมมองว่ามันไม่น่าจะครบองค์ประกอบของการครอบครองปรปักษ์ แต่ถ้าข้อเท็จจริงเปลี่ยนไปว่าที่ดินแปลงที่แม่คุณอยู่นั้นมีกรรมสิทธิ์ของพ่อคุณรวมอยู่ด้วยก็จะไม่มีทางได้กรรมสิทธิ์โดยการครอบครองปรปักษ์ครับ เพราะพ่อคุณพึ่งเสียชีวิตได้ไม่ถึงปี

3. ถ้าหากครบองค์ประกอบของการครอบครองปรปักษ์ แม่คุณก็ต้องไปร้องต่อศาลขอให้มีคำสั่งแสดงว่าแม่คุณมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นโดยการครอบครองปรปักษ์ เพื่อไปจดทะเบียนเป็นเจ้าของในที่ดินนั้นต่อไปครับ

4. บุตรถือเป็นทายาทลำดับชั้นที่ 1 ซึ่งหากมีหลายคนก็จะต้องแบ่งตามส่วนที่เท่า ๆ กันครับ เพราะถือว่าเป็นทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกในลำดับชั้นเดียวกัน ดังนั้นพ่อคุณกับลุงคุณจึงมีสิทธิในส่วนของที่ดินแปลงนั้นที่เท่าเทียมกันตามกฏหมายครับ

ขอบคุณมากครับ เดี๋ยวผมจะไปถาม เจ้าพนักงานที่ดิน พร้อมหมายศาลประมาณ 5-6 ฉบับที่บอกให้พ่อไปโอนแบ่งแยกที่ดินตั้งแต่ปี  2543

และ...เล่าต่อนิดนึงครับ  คุณปู่มีลูก 8 คน  อีก 6 คน ไม่มีปัญหาอะไร ไม่มีใครอยากได้เพราะทุกคนมีที่มรดกของปู่อยู่แล้ว แต่ ป้าเอาเงินให้ลุง(ลูกคนโตของปู่) 25,000 บาท (ผมทราบมาทีหลังว่าป้าจ้างลุงมาพูดเพราะป้าอยากได้ที่ดิน) ทั้งที่ป้าและลุงอยู่อีกคนละจังหวัด ส่วนลูกปู่อีก 6 คน อยู่ หมู่บ้านเดียวกันกับผม ไม่มีปัญหาอะไร ) เคยคุยกันแล้วครั้งนึงผมเสนอว่าควรแบ่ง 8 ส่วน ที่ดินมีแค่ 1 ไร่ กว่าเองครับอีกแปลงที่เป็นชื่อพ่อคนเดียวก็อยู่ติดกันรวมกันเป็น 4 เหลี่ยมผืนผ้าพอดี 

คุณ pup ครับ มันไม่น่าจะครบองค์ประกอบของการครอบครองปรปักษ์  ช่วยอธิบายขยายความ ดูแล้วงง ครับ ถ้าไม่ใช่ แม่ ผมแล้ว ตัวผมร้องศาลแทนแม่ได้มั้ยครับ

อ๋อ ที่ผมบอกว่าไม่น่าจะครบองค์ประกอบนั้นหมายถึงว่า การที่จะได้กรรมสิทธิ์โดยการครอบครองปรปักษ์นั้นมันจะต้องครบองค์ประกอบทั้งหมดตามที่กฏหมายกำหนดไว้ครับ(ตามที่ได้กล่าวไว้ด้านบน) ซึ่งกรณีของคุณผมคิดว่ามันน่าจะเป็นการปลูกบ้านหรืออาศัยอยู่โดยได้รับอนุญาตหรือมีสิทธิ์อยู่บนที่ดินของปู่ได้ โดยที่มิได้มีเจตนาที่จะแย่งการครอบครองด้วยเจตนาที่จะให้ตนเองได้เป็นเจ้าของมาตั้งแต่แรกไงครับ ซึ่งการที่เจ้าของที่ดินยินยอมให้คนอื่นเข้าไปใช้สอยหรือใช้ประโยชน์ในที่ดินของตนนั้นมันไม่ถือว่าเป็นการแย่งการครอบครองครับ หากแต่เข้าไปอยู่โดยได้รับความยินยอมพร้อมใจของเจ้าของที่ดินต่างหาก ดังนั้นมันจึงไม่เข้าองค์ประกอบที่ว่าแม่ของคุณครอบครองที่ดินของปู่ด้วยเจตนาที่จะเป็นเจ้าของครับ ไม่ว่าจะอยู่หรือครอบครองนานเพียงใดก็ตามก็ไม่ทำให้ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินครับ ซึ่งรวมถึงสมาชิกในครอบครัวทุกคนในบ้านด้วยถ้าคนหนึ่งคนใดได้รับอนุญาตให้เข้าไปอยู่หรือใช้ประโยชน์ในที่ดินได้คนที่เหลือก็จะยกการครอบครองปรปักษ์มาต่อสู้มิได้เช่นกันครับเพราะถือว่าเป็นการขออนุญาตหรือได้รับอนุญาตจากเจ้าของที่ดินแล้ว

อันนี้เป็นกรณีที่ที่ดินเป็นของปู่คุณแต่เพียงผู้เดียวนะครับ เพราะจากข้อเท็จจริงที่ให้มานั้นมันยังไม่แน่ชัดในรายละเอียดว่าใครเป็นเจ้าของที่ดินทั้ง 2 แปลงที่มีปัญหาอยู่บ้าง ส่วนแปลงที่มีชื่อพ่อคุณคนเดียวคงไม่มีปัญหาครับเพราะมันชัดเจนอยู่แล้วว่ากรรมสิทธิ์เป็นของพ่อคุณคนเดียวและซึ่งเมื่อพ่อคุณเสียชีวิตลงที่ดินแปลงนั้นก็ย่อมเป็นทรัพย์มรดกที่จะตกทอดถึงคุณซึ่งเป็นบุตรและเป็นทายาทลำดับชั้นที่ 1 ครับ ฉนั้นอันแรกที่คุณควรหาข้อยุติก่อนคือจะต้องรู้ให้ได้ว่าสองแปลงที่มีปัญหาอยู่นั้นใครเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์ตามกฏหมายบ้าง จึงจะหาข้อสรุปต่อไปได้ครับผม

ขอบพระคุณมากครับ คุณpup

ข้าพเจ้ามีที่ดินอยู่ 1 แปลง มีบ้านอยู่1 หลัง โดยที่ข้าพเจ้าไม่ได้อาศัยอยู่ ซึ่งผู้อยู่อาศัยคือน้องสาวและครอบครัวของน้องสาว และแม่ของข้าพเจ้า แต่บัดนี้มีผู้่มาขอซื้อที่ดินแปลงนี้ ข้าพเจ้าตกลงจะขาย แต่ผู้ซื้อบอกบ้านหลังนี้ต้องเป็นบ้านว่างเปล่า ข้าพเ้จ้าเลยตัดสินใจตกลงจะให้เงินน้องสาวเป็นการย้ายออก แต่น้องสาวไม่ยินยอม ต้องการจะได้เงินแบ่งครึ่งจากการขายที่ดินของข้าพเจ้าเอง (ชื่งที่ดินเป็นของข้าพเจ้า) น้องสาวอยู่บ้านหลังนี้มาประมาณ 40 ปี เขาจะมีสิทธิครอบครองที่่ดินร่วมได้หรือไม่ เรามีสิทธิขับไล่เขาออกจากบ้านได้หรือไม่เพราะเขาเป็นผู้อาศัย ในเมื่อเรายื่นข้อเสนอ จ่ายเงินให้ออกแล้วเขาไม่ตกลง เราจะสามารถทำยังไงกับเขาได้บ้าง เช่น ขับไล่ ได้หรือปล่าวค่ะ และน้องสาวจะมีสิทธิในการครอบครองปรปักษ์ที่อยู่อาศัยได้หรือไม่ ค่ะ (รบกวนด่วนด้วยนะค่ะ เพราะเหตุการณ์เพิ่งกำลังเริ่มต้นและผู้ซื้ออยากได้ด่วนค่ะ)

*ขอบคุณมากน่ะค่ะ ถ้าจะกรุณา*